Formalności z ciążą dla kobiet przed porodem są niezwykle istotne. Aby przyszła mama wiedziała wszystko o ciąży, nie może zapominać również o kwestach formalnych. W oczekiwaniu na dziecko czeka przyszłą mamę wiele dokumentów, które należy przygotować i mieć przy sobie. Macierzyństwo wiąże się również z przywilejami, takimi jak urlopy i zasiłki.

Formalności z ciążą – Co trzeba wiedzieć aby odnaleźć się w gąszczu papierów?

Na samym początku ciąży, pierwsza wizyta u ginekologa skończy się wystawieniem zaświadczenia potwierdzającego bycie w ciąży. Takie zaświadczenie wystawić może również położna. Ten dokument jest potrzebny do przedstawienia go pracodawcy – od tego momentu jesteś objęta prawami i przywilejami, a pracodawca musi się do nich stosować.

Jakie prawa i przywileje ma świeża mama?

W przypadku umowy o pracę, pracodawca musi zapewnić kobiecie w ciąży odpowiednie warunki do pracy. Dla kobiet w ciąży oznacza to brak prac fizycznych, które wiążą się z przenoszeniem ciężarów, zakaz pracy nocnej czy szkodliwej, ograniczenie pracy przy komputerze do czterech godzin dziennie czy zakaz przekraczania ośmiogodzinnego dnia pracy. Kodeks Pracy nie określa jednak, w jakim czasie takie zaświadczenie należy dostarczyć do pracodawcy, najlepiej jednak zrobić to jak najszybciej, aby pracodawca mógł dostosować charakter pracy do stanu zdrowia bądź oddelegować ciężarną na inne stanowisko (na przykład z pracy na magazynie do pracy biurowej).

Ciąża chroni również przed rozwiązaniem umowy o pracę, a nawet jej wypowiedzeniem do momentu porodu, nawet jeśli było ono złożone przed przedstawieniem zaświadczenia o fakcie bycia w ciąży. W przypadku umów na czas określony, w momencie przedstawienia takiego zaświadczenia do trzeciego miesiąca ciąży, przedłuża się okres umowy do dnia porodu. Dla kobiet w ciąży oznacza to zachowanie wszelkich praw, wynikających z posiadania umowy o pracę (w tym urlopów i zasiłków w przypadku uzyskania zwolnienia lekarskiego).

Formalności z ciążą – Urlop macierzyński

Urlop macierzyński przysługuje każdej kobiecie, która jest zatrudniona na umowie o pracę. Podczas urlopu wypłacany jest zasiłek macierzyński (równowartość stu procent podstawy wymiaru zasiłku). Dla kobiet w ciąży oznacza to możliwość wybrania sześciu tygodniu urlopu macierzyńskiego przed porodem (o ile lekarz nie wystawił zwolnienia lekarskiego ze względu na stan zdrowia ciężarnej) oraz czternastu tygodni po urodzeniu dziecka – w sumie jest to dwadzieścia tygodniu urlopu macierzyńskiego. Ważne jest to, że tym urlopem matka dziecka może podzielić się z ojcem dziecka pod warunkiem, że czternaście tygodni pozostanie u matki, a ojciec jest zatrudniony na umowę o pracę, bądź odprowadza składki chorobowe.

Formalności z ciążą – Urlop rodzicielski

Jest jeszcze dostępny dodatkowy urlop macierzyński w wymiarze sześciu dodatkowych tygodni wolnego. W przypadku ciąży mnogiej ten wymiar jest odpowiednio wyższy. Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, można wybrać jeszcze dwudziestosześcio tygodniowy urlop rodzicielski (płatny w wysokości sześćdziesięciu procent podstawy zasiłku).

Formalności z ciążą – Urlop ojcowski

Ojcom nowonarodzonych dzieci przysługuje również urlop ojcowski – wymiar dwóch tygodni wolnego jest ważny do osiągnięcia przez dziecko drugiego roku życia, urlop ten może być przez ojca wybrany w dwóch częściach, nie krótszych, niż jeden tydzień.

Becikowe

Obok zasiłku macierzyńskiego, można starać się o becikowe. W tym przypadku należy już na początku ciąży o tym myśleć, ponieważ warunkiem uzyskania dodatkowego tysiąca złotych (poza warunkiem progu dochodowego), jest pozostawanie pod opieką lekarską już od co najmniej dziesiątego tygodnia ciąży aż do porodu.

Wnioski są przyjmowane do uzyskania przez dziecko pierwszego roku życia. Warto sprawdzić w lokalnym urzędzie dokładne kryteria i wzory dokumentów, które należy wypełnić, by uzyskać dodatkowe pieniądze.

Program 500+

Obecnie jest też dostępny rządowy program „Rodzina 500+”, czyli comiesięczne, dodatkowe świadczenia na pierwsze i kolejne dziecko – aby uzyskać te pieniądze, należy złożyć odpowiednie wnioski (najlepiej zasięgnąć aktualnych informacji na stronach rządowych, bądź w urzędzie miasta lub gminy w miejscu zamieszkania).

Poród na NFZ

Narodowy Fundusz Zdrowia zapewnia prowadzenie ciąży, niezbędne badania w ciąży oraz poród zarówno dla kobiet, które są ubezpieczone, jak i dla tych, które pozostają bez ważnego ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku polis prywatnych warto sprawdzić zakres ubezpieczenia oraz okres karencji, po której wszystkie elementy ubezpieczenia stają się dostępne dla kobiet w ciąży.

Dodatkowo każda kobieta ma prawo do bezpłatnej opieki położnej, która przygotowuje do porodu i rodzicielstwa. Takiego wyboru dokonuje się na specjalnym formularzu (podobnym do deklaracji wyboru lekarza rodzinnego) w wybranym ośrodku zdrowia. Nie obowiązuje tutaj rejonizacja, dlatego warto wybrać położną, która cieszy się najlepszą opinią i ma duże doświadczenie, nawet jeśli jest z innej przychodni. Z założenia takie deklaracje nie mogą zostać odrzucone pod warunkiem, że dana położna pracuje w jednostce, która ma podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia i posiada dostępne limity pacjentek pod opieką.

Wybór szpitala do porodu

Gdy już nadejdzie ten najbardziej oczekiwany dzień, czyli poród, nie trzeba martwić się o skierowanie do szpitala – dla kobiet w ciąży istotny jest fakt braku rejonizacji szpitali (tak, jak przychodni). Najlepiej wcześniej wybrać szpital i zorientować się, jakie dokumenty z przebiegu ciąży są wymagane (wyniki badań i karta przebiegu ciąży). Idealnie by było, gdyby w wybranym szpitalu pracował lekarz prowadzący, a personel oddziału położniczego był znany przyszłej mamie na przykład ze szkoły rodzenia, na którą ciężarna uczęszczała – takie szkoły często znajdują się przy placówkach.